Testament to dokument, który wzbudza wiele emocji i zazwyczaj jest łączony z refleksją nad naszą własną przyszłością oraz dziedzictwem, które pozostawiamy po sobie. To jeden z najważniejszych aktów prawnych, które możemy sporządzić w ciągu swojego życia, i choć może wydawać się nieco przygnębiający, jest to jest to nieodzowny element planowania naszych spraw majątkowych i pomoże Twojej rodzinie uniknąć różnych decyzji w tym trudnym czasie żałoby. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej tematowi testamentu: jak go napisać oraz co warto wiedzieć na ten temat.

Gotowy wzór testamentu, który przedstawimy, będzie stanowił użyteczne narzędzie dla tych, którzy rozważają sporządzenie swojego własnego testamentu lub pragną zaktualizować istniejący dokument. Jednak zanim przejdziemy do konkretnych wskazówek dotyczących pisania testamentu, warto zrozumieć znaczenie i znaczenie tego aktu prawnego. Testament to nie tylko formalny dokument, ale również wyraz naszych życzeń, wartości i troski o przyszłość naszych bliskich.

W dalszej części artykułu dowiemy się, dlaczego warto sporządzić testament, jakie są jego rodzaje, oraz jakie kroki powinniśmy podjąć, aby stworzyć ważny i skuteczny dokument. Przyjrzymy się również prawnym aspektom sporządzania testamentu, takim jak wymogi formalne i dziedziczenie. Gotowy wzór testamentu, który przedstawimy, będzie służyć jako inspiracja i punkt wyjścia dla tych, którzy chcą podjąć ten ważny krok w planowaniu swojej przyszłości.

Testament to nie tylko kwestia prawa, to także wyraz naszej troski o to, co zostawiamy po sobie. Dlatego tak istotne jest, aby podchodzić do tego tematu z odpowiednią powagą i rozeznaniem, dbając jednocześnie o to, aby nasze życzenia zostały spisane w sposób jasny i zgodny z obowiązującymi przepisami prawa. Wraz z nami dowiecie się Państwo, jak to zrobić krok po kroku.

 

Czym jest testament – definicja

Testament to formalny dokument prawny, w którym osoba, zwana testatorem, wyraża swoje życzenia dotyczące rozdziału swojego majątku po śmierci. Testament określa, komu mają być przekazane konkretne składniki majątkowe, nazywane zazwyczaj spadkiem, oraz w jaki sposób mają być one podzielone między różne osoby lub instytucje. Jest to ważny instrument planowania majątku, który pozwala osobie spisującej testament kontrolować, kto odziedziczy jej majątek oraz w jakich proporcjach.

Ponadto, testament może zawierać także inne życzenia i instrukcje, takie jak wyznaczenie opiekunów dla nieletnich dzieci, wskazanie wykonawcy testamentu (osoby odpowiedzialnej za realizację życzeń zawartych w testamencie), oraz określenie innych szczegółów związanych z rozdziałem majątku po śmierci. Testament jest ważnym narzędziem ochrony praw dziedziczenia i może pomóc uniknąć potencjalnych sporów rodzinnych i nieporozumień.

Istnieje kilka rodzajów testamentów, w tym testamenty notarialne, testamenty własnoręczne oraz testamenty ustne, choć te ostatnie są zwykle uważane za mniej pewne i mniej zalecane ze względu na trudności w udowodnieniu ich treści. Testamenty podlegają określonym wymogom formalnym, które różnią się w zależności od jurysdykcji, dlatego ważne jest, aby zawsze konsultować się z prawnikiem lub notariuszem podczas sporządzania testamentu, aby upewnić się, że spełnione są wszystkie obowiązujące przepisy prawne.

 

Zgodnie z art. 941 Kodeksu cywilnego, rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament. Jeżeli spadkodawca sporządził ważny testament co do całości spadku, to ma on pierwszeństwo, a przepisy, dotyczące dziedziczenia ustawowego nie znajdą zastosowania.

 

Jak napisać testament – własnoręcznie czy u notariusza?

Nieistotne, czy testament jest redagowany przez notariusza czy też przy użyciu innych akceptowanych metod, dokument ten musi być wolny od jakichkolwiek uchybień formalnych, które mogłyby skutkować jego unieważnieniem przez sąd. W takiej sytuacji życzenie spadkodawcy nie zostanie spełnione, a jego majątek będzie rozdzielany zgodnie z przepisami dziedziczenia ustawowego, czyli według norm ustalonych w Kodeksie cywilnym, co może być w sprzeczności z zamysłem samego spadkodawcy.

Jeśli chodzi o sposoby sporządzenia testamentu, choć można znaleźć przykłady wzorów testamentów notarialnych w internecie, to nawet najlepszy wzór nie wystarczy do napisania ważnego dokumentu w sytuacji, gdy spadkodawca:

• Nie posiada zdolności do podejmowania świadomych decyzji,
• Działa pod przymusem, wprowadzającym w błąd lub zastraszeniem,
• Nie potrafi czytać i pisać albo nie zna języka, w którym jest spisywany testament.

Przy planowaniu napisania testamentu ważne jest także rozważenie innych istotnych kwestii. Po pierwsze, trzeba pamiętać, że testament może dotyczyć rozporządzenia majątkiem tylko w przypadku śmierci jednej osoby. Sporządzenie testamentu wspólnie z małżonkiem lub inną osobą prowadzi do nieodwołalnego unieważnienia tego dokumentu. Aktu testamentowego może dokonać tylko osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, a osoby ubezwłasnowolnione są pozbawione tej możliwości. Nie można również sporządzić ani unieważnić testamentu za pośrednictwem przedstawiciela lub pełnomocnika, nawet jeśli jest to krewny lub adwokat.

 

Czy można napisać testament samemu? Co warto wiedzieć o pisaniu testamentu w samodzielnie?

Testament pisany osobiście, własnoręcznie może być stworzony za pomocą dowolnego narzędzia do pisania i na różnych nośnikach materiału (nie ma konieczności, aby był to papier). Estetyka tego dokumentu nie jest istotna; kluczowe jest, aby nie pozostawiać żadnych wątpliwości co do jego treści. Szczególnie ważne jest, aby cały tekst testamentu został spisany ręcznie. Testament napisany przez inną osobę na zlecenie spadkodawcy lub wydrukowany na drukarce do podpisu nie spełni wymogu własnoręczności, co skutkować będzie jego unieważnieniem. Jednak, w przypadku, gdy spadkodawca ma trudności z posługiwaniem się ręką i korzysta z innych części ciała, takich jak usta, noga lub proteza, wymóg pisania ręcznego będzie nadal zachowany. Kluczowe jest, aby treść testamentu odzwierciedlała indywidualne cechy charakterystyczne pisma testatora.

Podczas przeglądania gotowych wzorów i przykładów testamentów własnoręcznych można zauważyć, że wszystkie one zawierają datę oraz podpis. To absolutnie niezbędne kryterium ważności tego rodzaju dokumentu. Osobiście wykonany, czytelny i najlepiej pełny podpis (choć może być również inicjałem imienia i nazwiska, ale nie parafą) powinien znajdować się pod tekstem dyspozycji spadkowych, które zostały dokonane przez testatora. Wszystkie treści zawarte poniżej, o ile nie zostaną ponownie podpisane, uważane są za nieważne. Co do daty, jej brak nie spowoduje unieważnienia dokumentu, pod warunkiem, że nie ma żadnych wątpliwości co do jego autentyczności (na przykład dotyczących zdolności testatora do sporządzenia testamentu) i że treść jest zgodna z zawartością innych testamentów napisanych przez tę samą osobę (jeśli takie istnieją).

 

Napisanie testamentu w oparciu o ustne oświadczenie woli

W przypadku, gdy spadkodawca nie jest w stanie spotkać się z notariuszem ani samodzielnie sporządzić testamentu notarialnego lub holograficznego (odręcznego), Kodeks cywilny przewiduje inną możliwość wyrażenia swojej ostatniej woli. Można to uczynić poprzez ustne oświadczenie woli, które zostaje spisane w obecności urzędnika, zazwyczaj burmistrza lub innego upoważnionego urzędnika, oraz dwóch świadków (lub trzech świadków, jeśli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy). Ważne jest, aby świadkowie nie byli beneficjentami testamentu, czyli osobami, które mają odziedziczyć majątek zgodnie z treścią testamentu. Oświadczenie woli jest rejestrowane w formie protokołu.

To podejście jest często stosowane, gdy spadkodawca znajduje się w trudnej sytuacji, która uniemożliwia mu sporządzenie tradycyjnego testamentu. W obecności urzędnika oraz świadków, spadkodawca może wyrazić swoje życzenia odnośnie rozdziału majątku, a te życzenia zostają udokumentowane w protokole, który później jest prawnie wiążący. Jest to ważne narzędzie, które pozwala zachować klarowność i zgodność z prawem w przypadkach, gdy tradycyjne formy testamentu są niemożliwe do zrealizowania.

 

Obowiązkowa zawartość testamentu – co musi się w nim znaleźć?

Nie istnieje oficjalny, ściśle określony wzór testamentu własnoręcznego, który musiałby być stosowany powszechnie lub zalecany. Przepisy prawne nie nakładają również wymogu używania specjalistycznego języka lub określonego słownictwa. Jednakże, ustawodawca określił trzy kluczowe elementy, które muszą być obecne w testamentach własnoręcznych, zgodnie z przepisami obowiązującymi w 2023 roku. Testament własnoręczny musi być napisany własnoręcznie przez spadkodawcę, zawierać datę oraz czytelny podpis. Przy zachowaniu tych warunków, dokument ten będzie ważny, niezależnie od jego treści.

Pomimo minimalnych formalnych wymagań, zawsze w interesie spadkodawcy leży jak najbardziej precyzyjne wyrażenie swojej ostatniej woli w testamencie. To oznacza:

• Precyzyjne wskazanie konkretnych spadkobierców (preferencyjnie z dodatkowymi danymi identyfikacyjnymi, jak np. PESEL),
• Określenie udziałów, jakie przypisuje się poszczególnym spadkobiercom (ewentualnie wskazanie, które dokładne aktywa majątkowe mają być przekazane każdemu z nich),
• Wyraźne wydziedziczenie osób, jeśli taki jest zamiar, z podaniem uzasadnienia lub przyczyny,
• Powołanie wykonawcy testamentu, czyli osoby odpowiedzialnej za egzekwowanie zapisów testamentu po śmierci spadkodawcy.

Pisząc testament własnoręczny, ważne jest, aby wyrazić swoje życzenia w sposób klarowny i jednoznaczny, aby uniknąć późniejszych nieporozumień lub sporów prawnych dotyczących interpretacji testamentu. Dzięki temu można zapewnić, że ostatnia wola spadkodawcy zostanie zrealizowana zgodnie z jego intencjami.

 

Wzór testamentu – przykładowy testament

Oto przykładowy, ważny w rozumieniu prawa wzór testamentu, który należy spisać odręcznie w myśl w/w zasad i obowiązującego prawa:

 

Testament

Sporządzony w dniu ……………. 2023 r. w Warszawie.

Ja, niżej podpisana/y ……………………………………., PESEL ……………………………, świadoma/y podejmowanych czynności i bez jakiegokolwiek przymusu oświadczam, że na wypadek mojej śmierci ustanawiam moimi spadkobiercami w częściach równych:

1. ……………………………………………. PESEL ………………………..

2. ……………………………………………. PESEL ………………………..

Gdyby którakolwiek z w/w osób nie chciała lub nie mogła dziedziczyć, to w jej miejsce ma wejść …………………………………….. PESEL …………………….

Dodatkowo polecam także, aby ……………………………………….. PESEL ……………………….. przekazał/a należący do mnie ……………………………(nazwa przedmiotu) w ręce……………………………………….. (osoba lub nazwa instytucji).

Jednocześnie wydziedziczam mojego syna/córkę ………………………………………….., pozbawiając go/ją prawa do zachowania majątku po mnie. (warto podać przyczynę, jak np. wyrok sądu, przestępstwa lub naganne traktowanie czy wieloletni brak kontaktu).

Podpis własnoręczny

Masz wątpliwości? Potrzebujesz wsparcia? Zapraszamy do kontaktu z naszym Zakładem Pogrzebowym w Warszawie