Cmentarz w Wilanowie, położony u zbiegu ulic Wiertniczej i Wilanowskiej (zwany również cmentarzem Wilanowskim), jest ważnym miejscem pochówku oraz cennym zabytkiem architektury cmentarnej w Warszawie. Jest też jedną z najstarszych i najważniejszych nekropolii w Stolicy.

Założony w 1816 roku, od początku pełnił rolę ważnego miejsca pochówku dla lokalnej społeczności oraz elity warszawskiej. Nekropolia ta, z jej bogatą historią, różnorodną architekturą nagrobków i pomników, jest nie tylko miejscem spoczynku wielu wybitnych postaci, ale także cennym zabytkiem kulturowym.

W artykule przyjrzymy się bliżej historii cmentarza w Wilanowie, jego architekturze oraz pomnikom, które zdobią jego teren. Wymienimy również znane osoby pochowane na tym cmentarzu, które swoimi dokonaniami przyczyniły się do rozwoju polskiej kultury, nauki i polityki. Ponadto, omówimy kwestie związane z dojazdem do cmentarza, kontaktem z administracją oraz zarządzaniem tą ważną nekropolią.

Zapraszamy do lektury, która pozwoli lepiej zrozumieć znaczenie i piękno cmentarza w Wilanowie, jednego z kluczowych miejsc pamięci w Warszawie.

 

Cmentarz w Wilanowie – krótka historia nekropolii

Założony w 1816 roku z inicjatywy Stanisława Kostki oraz Aleksandra Stanisława Potockich, a także Aleksandry z Lubomirskich Potockiej, cmentarz od początku miał szczególne znaczenie dla lokalnej społeczności. Początkowo zaprojektowany na planie koła, z neogotycką kaplicą-mauzoleum w centrum, cmentarz ten był miejscem spoczynku wielu zasłużonych postaci.

 

 

Kaplica-mauzoleum, wzniesiona w latach 1823–1824 według projektu Chrystiana Piotra Aignera, stała się miejscem pochówku Stanisława Kostki i Ignacego Potockich. Z czasem nekropolia była wielokrotnie powiększana, aby sprostać rosnącym potrzebom mieszkańców Wilanowa. Pierwsze znaczące rozszerzenie miało miejsce około 1860 roku, kiedy do pierwotnego planu koła dodano ramiona, nadając cmentarzowi kształt krzyża greckiego. Kolejne powiększenia nastąpiły w latach 1877–1888 oraz na przełomie XX i XXI wieku.

W trakcie swojej historii, cmentarz był także ogrodzony za pomocą kształtek ceramicznych według projektu Henryka Marconiego. Pomimo trudności okresu wojennego, Gerard Ciołek w 1947 roku opracował plan regulacji i powiększenia cmentarza, jednak nie został on zrealizowany.

 

Architektura i pomniki cmentarza w Wilanowie

Cmentarz w Wilanowie charakteryzuje się różnorodną architekturą nagrobków oraz obecnością licznych pomników, które dodają mu wyjątkowego charakteru. Centralnym punktem nekropolii jest neogotycka kaplica-mauzoleum, wzniesiona w latach 1823-1826 przez Aleksandrę z Lubomirskich Potocką według projektu Chrystiana Piotra Aignera. W jej podziemiach pierwotnie spoczęli Stanisław Kostka Potocki i Ignacy Potocki, jednak w 1867 roku ich szczątki przeniesiono do kościoła św. Anny w Wilanowie.

Wokół kaplicy, w najbliższym sąsiedztwie, znajdują się groby oficjalistów wilanowskich oraz członków ich rodzin. Cmentarz otoczony jest charakterystycznym ogrodzeniem, którego fragmenty udało się uratować do dzisiaj. Imponująca brama cmentarna, dzieło Henryka Marconiego, stanowi ważny element architektoniczny nekropolii.

Jednym z najważniejszych miejsc na cmentarzu jest Kwatera Obrońców Ojczyzny, gdzie pochowano żołnierzy poległych w różnych okresach walk o wolność Polski, w tym uczestników powstania warszawskiego oraz obrońców Warszawy z 1939 roku. Znajduje się tu również pomnik – obelisk z 1998 roku upamiętniający bohaterów walk z okupantem hitlerowskim.

 

 

 

 

Znane osoby pochowane na Cmentarzu w Wilanowie

Cmentarz w Wilanowie jest miejscem spoczynku wielu wybitnych postaci, które odegrały znaczącą rolę w historii Polski. Wśród nich znajdują się:

• Roman Wilhelmi (1936–1991) – wybitny aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z ról w “Alternatywy 4” oraz “Czterej pancerni i pies”.
• Jan Wejchert (1950–2009) – przedsiębiorca, współzałożyciel Grupy ITI, który miał ogromny wpływ na rozwój polskiego rynku medialnego.
• Mariusz Walter (1937–2022) – przedsiębiorca i współzałożyciel Grupy ITI, która stworzyła telewizję TVN.
• Jerzy Szmajdziński (1952–2010) – polityk, minister obrony narodowej w latach 2001–2005, wicemarszałek Sejmu.
• Krzysztof Mikołaj Radziwiłł (1898–1986) – arystokrata polski, książę, ziemianin, działacz polityczny i senator RP.
• Przemysław Gintrowski (1951–2012) – znany kompozytor i muzyk, współtwórca słynnego tria Kaczmarski-Gintrowski-Łapiński.

 

 

Cmentarz w Wilanowie: kontakt, dojazd i zarządca

Cmentarz w Wilanowie jest cmentarzem parafialnym Parafii Św. Anny w Warszawie. Zarząd cmentarza mieści się przy ulicy Biedronki 1a, gdzie można uzyskać wszelkie informacje dotyczące pochówków, rezerwacji miejsc oraz konserwacji nagrobków.

Aby skontaktować się z administracją cmentarza, można skorzystać z poniższych danych kontaktowych:

Ulica: Biedronki 1a
02-946 Warszawa

Telefon: 022 842-18-01
Fax: 022 842-18-01

 

Dojazd do cmentarza w Wilanowie

Cmentarz w Wilanowie jest łatwo dostępny zarówno dla mieszkańców Warszawy, jak i dla odwiedzających z innych części Polski. Główna brama cmentarza znajduje się przy ulicy Przyczółkowej, a jej projektantem był Henryk Marconi. W pobliżu bramy znajduje się kamień upamiętniający przebicie się oddziałów powstańczych do Wilanowa, odsłonięty 27 września 1998 roku.

Do cmentarza można dojechać korzystając z komunikacji miejskiej – w okolicy kursują autobusy i tramwaje, które zapewniają wygodny dojazd. Najbliższe przystanki komunikacyjne znajdują się w niewielkiej odległości od głównej bramy cmentarza, co ułatwia dostęp dla odwiedzających. Cmentarz jest również dobrze skomunikowany z głównymi arteriami miasta, co umożliwia łatwy dojazd samochodem.

Cmentarz w Wilanowie, ze swoją bogatą historią, unikalną architekturą i grobami wielu wybitnych postaci, jest ważnym miejscem pamięci i dziedzictwa kulturowego Warszawy. Jeśli szukasz pomocy przy organizacji pochówku na tym cmentarzu, napisz do nas – Zakład Pogrzebowy Kalla na Mokotowie jest do Twojej dyspozycji 24/7.

 

Sprawdź także pozostałe kompendia wiedzy o Warszawskich Nekropoliach:

Cmentarz Wolski – Warszawa, Wola – historia, dane, ciekawostki

Cmentarz Północny na Wólce Węglowej: Miejsce Pamięci i Historii

Cmentarz Wojskowy na Powązkach – Powązki Wojskowe

Cmentarz prawosławny w Warszawie: wszystko o Cmentarzu Prawosławnym na Woli

Cmentarz Wawrzyszewski – wszystko o cmentarzu Wawrzyszewskim na Bielanach

Cmentarz na Służewie – wszystko o nowym cmentarzu Służewskim

Cmentarz Czerniakowski: historia i informacje o cmentarzu na ul. Powsińskiej

Wszystko o Cmentarzu parafii św. Franciszka z Asyżu na Okęciu

Cmentarz w Zerzniu: historia, informacje i ciekawostki o cmentarzu na Wawrze